Føroyar móti Lettlandi: Samanbering og frágreiðing

Ínleiðing

Føroyar og Lettland eru tvøggjar norðurevropeisk lutir við einstøkari søgu, mentan og náttúru. Í hesum greinini munum vit samanbera tað týðiligasta frá teimum báðum, at tú lært meira um frágreiðingar og munir millum landirnar.

Landafrøði og Søga

Landafrøði:

Søga:

• Føroyar: Hevur verið ein sjálvstýrandi partur av Danmark síðan 1948, men hevur havt sína egnu tingið síðan 970.
• Lettland: Varð sjálvstýrandi eftir 1. heimsbardaga í 1918, men varð hersett av Sovjetsamveldinum í 1940. Í 1991 endurvann Lettland sína sjálvstýri.

Fólkatøl og Fólkið

Fólkatøl:

Fólkið:

• Føroyar: Føroyingar eru norðurgermanskur fólkaslag við sterkum bóndum til Norðurlondunum og Skotlandi.
• Lettland: Lettlandar eru baltiskur fólkaslag við sterkum bóndum til Litava og Estland.

Vinnuskipan og Økonomi

Vinnuskipan:

• Føroyar: Hevur ein blandaða vinnuskipan við sterkari vekt á sjóvinnuskipan og fiskivinnuni.
• Lettland: Hevur ein meira iðnaðarvissu vinnuskipan við sterkari vekt á verksmiðjuvinnu, virkisvinnu og ferðavinnu.

Økonomi:

Mál og Mentan

Mál:

• Føroyar: Føroyskt er eitt norðurgermanskt mál tætt knýtt til norskt og íslendskt.
• Lettland: Lettiskt er eitt baltiskt mál og eitt av tað trý baltisku málini sem enn eru tosað.

Mentan:

• Føroyar: Føroysk mentan er blanda av norðurgermanskari og keltiskari ávirkan, við sterkum bóndum til siðsøgu, tónleiki og bókmentum.
• Lettland: Lettisk mentan er blanda av baltisku, slávisku og germansku ávirkan, við sterkum bóndum til dans, tónleiki og bókmentum.

Náttúra og Umhvørði

Náttúra:

• Føroyar: Liggja í Norðuramerika og hava eitt fjallað og grænt landslag við nógvur fjøruðum og flóðum.
• Lettland: Liggja í Eysturevropa og hava eitt flatt og skógott landslag við nógvar vøtn, áir og skógar.

Umhvørði:

• Føroyar: Nógv orku er veitt frá endurnýggjanligum keldum, sum vatnkraft og vindorka.
• Lettland: Er millum tað fýra mest skóggróðu land í Evropa, og skógurin spælir eina týðandi ogn í umhvørvisverndini.

Almennar Samanberingar

Størð: Lettland er um 46 ferðir størri enn Føroyar.
Fólkatal: Lettland hevur um 35 ferðir fleiri fólk enn Føroyar.
BNP: BNP pr. høvd í Føroyum er um 3 ferðir hægri enn í Lettlandi.
Mál: Føroyskt og lettiskt eru bæði minnilutamál.
Ligging: Føroyar liggja í Atlantshavinum, meðan Lettland liggur í Eysturevropa.
Náttúra: Føroyar hava eitt fjallað landslag, meðan Lettland hevur eitt flatt landslag.

Vanligar Mistøk at Forðast

• At blanda saman Føroyar og Ísland: Ísland er eitt sjálvstýrt land í Norðuramerika, meðan Føroyar eru eitt sjálvstýrt land innan Danmark.
• At taka Lettland fyri eitt slaviskt land: Lettland er ikki eitt slaviskt land, men eitt baltiskt land.
• At undervurdera týdningin av fiskivinnuni í Føroyum: Fiskivinnan spælir eina stóra ogn í føroyskari vinnuskipan og økonomi.
• At undervurdera týdningin av skógið í Lettlandi: Skógarin spælir eina týðandi ogn í lettisku umhvørvisverndini og timberið er ein týðandi eksportvara.

Hvørji Munur Miklar?

Søgan: Føroyar hava havt eitt sterkari samband við Norðurlondunum, meðan Lettland hevur havt eitt sterkari samband við Eysturevropa.
Vinnuskipan: Føroyar hava eina meira fiskvinnuskupaða vinnuskipan, meðan Lettland hevur eina meira iðnaðarvissu vinnuskipan.
BNP pr. høvd: BNP pr. høvd í Føroyum er um 3 ferðir hægri enn í Lettlandi.
Landslagið: Føroyar hava eitt fjallað landslag, meðan Lettland hevur eitt flatt landslag.
Málini: Føroyskt er eitt norðurgermanskt mál, meðan lettiskt er eitt baltiskt mál.

Hvørji Nýti eru til?

At kenna til Føroyar og Lettland: At læra um Føroyar og Lettland kann veita okkum meiri skilning á norðurgermansku og baltisku mentanini.
At skilja millum tað týðiligasta: At samanbera Føroyar og Lettland kann hjálpa okkum at skilja tað týðiligasta millum tvey menningarrík land.
At fáa breiðara heimssýn: At læra um Føroyar og Lettland kann hjálpa okkum at fáa eitt breiðara heimssýn og skilning av ymiskum kultúrum.
At skapa samband: At læra um Føroyar og Lettland kann