Mali: дотоод судалгаа гаргасан орнууд

Тус улсын танилцуулга:

Баруун Африкийн дотоод газраар бүрхэгдсэн Мали нь ардчилал, хүний эрх, хөгжил дэвшилд бүрэн хүчин чармайлт гаргаж байгаа улс юм. Улс төрийн тогтворгүй байдал, аюулгүй байдлын талаархи асуудлуудаас үүдэлтэй бүхнийг хамарсан хүндрэлүүд тус орны боломжуудыг хязгаарласан боловч, Малийн ард түмэн хүчтэй сөрөг хүчин болон өргөн хүрээтэй иргэний нийгэм байгууллагуудтай.

Ардчилал, хүний эрх

Мали нь 1992 оноос хойш ардчилсан улс байсаар ирсэн бөгөөд 1992, 1997, 2002, 2007, 2013, 2018 онуудад олон удаа чөлөөтэй, үнэн зөв сонгууль зарлажээ. Гэсэн хэдий ч, тус улс сонгуулийн хууль тогтоомжийг сайжруулах, хүчний тэнцвэрийг хангах, залуучуудын улс төрийн оролцоог нэмэгдүүлэх чиглэлд цаашид өөрийгөө боловсронгуй болгох шаардлагатай байна.

Малийн хүний эрхийн байдал нь цэргийн эргэлтүүд, ялгаварлан гадуурхах үйл ажиллагаа, эрүүгийн гэмт хэргийн түвшин өндөр байх зэргээс үүдэн үргэлж санаа зоволж ирсэн юм. Засгийн газар энэхүү бэрхшээлүүдийг шийдвэрлэхэд үргэлж хүчин чармайлт гаргаж байгаа бөгөөд Олон улсын амрахын байгууллага, хүний эрхийн хамгаалагчидтай хамтран ажилладаг.

Хөгжил дэвшил

Мали нь хөгжиж буй улс бөгөөд сүүлийн хэдэн жилийн хугацаанд эдийн засгийн байдлаа тогтвортойгоор сайжруулж ирсэн. Гэхдээ, тус улс ядуурлын талаархи том асуудлыг тулгарч байгаа бөгөөд ард иргэдийн бараг хагас нь өдөрт 1.90 ам.доллараас бага орлоготой амьдарч байна. Засгийн газар ядуурлыг бууруулах, ажлын байр бүтээх, хүний хөгжилд хөрөнгө оруулах чиглэлд хүчин чармайлт гаргаж байгаа юм.

Малийн хүний хөгжлийн үзүүлэлтүүд нь бүс нутагт дундаж түвшинд байна. Жич, судалгааны жилийн байдлаар:

• Урт наслалт: 63.1 жил
• Чадвар: 38.9 жил
• Боловсрол: 59.3%
• Эрүүл мэнд: 53.7%

Аюулгүй байдал

Мали нь олон жилийн турш терроризм, зэвсэгт мөргөлдөөн, хүмүүн худалдаалал зэрэг аюулгүй байдлын талаархи хүндрэлүүдтэй тулгарч байжээ. Дотоодын зэвсэгт мөргөлдөөн нь 2012 онд эхлэж, Хойд Малид эрч хүчээ алдах хүртэл хэдэн жилийн турш үргэлжилсэн. Гэхдээ, хүчирхийлэл бүс нутаг бүхээр үргэлжилж байгаа бөгөөд хүмүүн худалдаалал нь хэвээр том асуудал хэвээр байна.

Аюулгүй байдлын талаархи хүндрэлүүд Малийн хөгжилд сөрөг нөлөө үзүүлж, тус орны хөрөнгө оруулалт, аялал жуулчлалын салбарыг сүйрүүлжээ. Засгийн газар аюулгүй байдлын талаархи хүндрэлүүдийг шийдвэрлэхэд хүчин чармайлт гаргаж байгаа бөгөөд Олон улсын хамтын ажиллагааны байгууллагууд, хөрш орнуудтай хамтран ажилладаг.

Гадаад харьцаа

Мали нь Олон улсын Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага, Африкийн Холбоо, Баруун Африкийн улс орнуудын эдийн засгийн нийгэмлэг зэрэг олон улсын байгууллагуудын гишүүн юм. Тус улс АНУ, Франц, Хятад, ОХУ болон бусад хэд хэдэн улсуудтай нягт харилцаатай бөгөөд хөгжил дэвшил болон аюулгүй байдлын талаар тусламж, хамтын ажиллагаа эрхэлдэг.

Эдийн засаг

Малийн эдийн засаг нь ядуурлын талаархи том асуудлыг тулгарч байгаа, хөгжиж буй эдийн засаг юм. Тус улсын хамгийн үндсэн аж ахуйн салбар нь хөдөө аж ахуй бөгөөд улсын орон нутгийн нийт бүтээгдэхүүний (ОНБ)-ий 40%-иас илүүг эзэлдэг. Мали нь хөвөн, ариун, буурцагны чухал үйлдвэрлэгч бөгөөд алт, уранын нөөцтэй.

Сүүлийн хэдэн жилийн хугацаанд Малийн эдийн засаг эрч хүчтэй өсч, жил бүрийн өсөлт нь ОНБ-ий 5%-аас давсан байна. Гэсэн хэдий ч, тус улс хүндрэлтэй олон давхар асуудлуудтай тулгарч байгаа бөгөөд үүнд:

• Ядуурал
• Ажлын байр дутагдал
• Зам тээврийн цогц байдлын муу
• Цаг уур явдалд өртдөг бэрхшээл

Нигүүлсэл

Малийн олон нийтийн нигүүлсэл нь харьцангуй өндөр бөгөөд 18 наснаас дээшхи хүмүүсийн 41.6% нь үхэхээс өмнө нигүүлсэл хийлгэдэг байна. Нигүүлсэл нь өндөр хүндрэлүүдийн хамт олон эрүүл мэндийн хохирлыг сөхөж өгдөг боловч Мали дахь нигүүлсэлийн талаар